Door Daan de Wit

Rond de kwestie Iran hangt een mist van propaganda, misleiding, angst en belangen. Wie uit de mist stapt die opstijgt uit de nieuwsberichten over Iran, ziet dat er sprake is van een strijd op meerdere fronten. Er wordt gestreden om de macht. Daarbij gaat het op basis van angst en belangen om een antwoord op de vraag welke partij uiteindelijk in staat zal zijn de macht te behouden of de machtsverhoudingen te verleggen ten gunste van zichzelf. Alle middelen zijn daarbij geoorloofd, inclusief misleiding en propaganda in het belangrijkste deel van de strijd: die om de hearts and minds van het publiek.

Misleiding en propaganda zijn zichtbaar in de buitenste schil van het conflict waar het idee centraal staat dat een nucleair Iran een aanslag is op de relatieve vrede in de wereld. De vraag is dus of Iran aan een kernwapen werkt. Die vraag staat ook centraal in de kern van het conflict, maar om andere redenen. Alle betrokken partijen beseffen dat op het moment dat Iran een kernmacht wordt, het op voet van gelijkwaardigheid zal moeten worden benaderd. Dat is een situatie die Iran actief benijdt en die Israël actief probeert te voorkomen, samen met de VS en zelfs landen als Saoedie-Arabië. Dat land en de VS en Israël vrezen het moment dat ze hun overheersing in de regio verliezen: Saoedi-Arabië vreest een toename van de Shiitische invloed, de VS vrezen voor hun strategische belangen, waaronder olie en gas, en Israël is bezorgd, eveneens vanwege strategische belangen, maar door de nabijheid ook vanwege de praktische, bijna tastbare kwetsbare positie waarin het zich bevindt. Israël is een klein land in een grote vijandige regio en als er klappen vallen, worden die toch harder gevoeld in Tel Aviv dan in Washington.

In een regio zonder kernwapens is Israël als éénoog in het land der blinden. Als die situatie zich wijzigt en Iran eveneens over een kernwapen zou kunnen beschikken – waarna andere regio-landen zich ook nucleair zullen bewapenen – is Israël erg kwetsbaar. Volgens Iran is hiervan geen sprake en zal dit ook niet gebeuren, maar het opmerkelijke aan de huidige aantijgingen en het tromgeroffel in de media is dat het Iran op dit vlak in de kaart kan spelen. Hat kan namelijk bijdragen aan de suggestie dat het land een grote dreiging is, zonder dat het daarvoor over een kernwapen hoeft te beschikken. Een suggestie die gustig voor Iran is omdat het zonder kernwapen wèl over de voordelen kan beschikken van het bezit van kernwapens.

Het bezit van een kernwapen is ook tegenwoordig nog een cruciaal element in de strijd om de macht. Die koude oorlog kan omslaan in een warme oorlog en in ter voorbereiding is Amerika al enige tijd bezig de defensiecapaciteiten op te schroeven van bondgenoten in het Midden-Oosten. Om De Volgende Oorlog te citeren: ‘In de voorbereidingen op een eventuele oorlog met Iran, is door de Verenigde Staten al een aantal concrete militaire maatregelen toegepast: luchtmachteenheden van bevriende Arabische staten worden getraind, Patriotraketten worden in Golfstaten geplaatst, Israël wordt net als bij de twee Golfoorlogen aangesloten op het Amerikaanse raketschild, en onbemande vliegtuigjes bespioneren Iran en pogen Iran te verleiden zijn radar te activeren om op die manier informatie in te winnen.’ En in aanvulling daarop werd bekend dat president Bush het voor de CIA mogelijk maakte ‘om ‘zwarte’ propaganda- en desinformatiecampagnes uit te voeren die het regime in Teheran moeten destabiliseren, en Amerika zet ondermeer de terroristische groepen Jundullah en Mujahedin e-Khalq (MEK) in voor militaire handelingen en sabotageacties.’ 

Het is niet bekend of Obama deze strategie heeft overgenomen, maar hij heeft al wel het in deze serie eerder genoemde destabilisatieprogramma ter waarde van 400 miljoen dollar gecontinueerd. Beide partijen zijn tot de tanden bewapend en staan klaar om elkaar en de wereldeconomie grote schade toe te brengen. Zo ver hoeft het niet te komen. Wat ook kan is dat ervoor wordt gekozen om, net als indertijd met China, te accepteren dat er een land is dat niet mee doet en een eigen koers vaart. Die kans is gezien de situatie erg klein. Alles wijst erop dat Iran en zijn tegenstanders zijn als twee treinen die op hetzelfde spoor in volle vaart op elkaar af rijden.