Door Daan de Wit

Ondanks de dringende adviezen van de overheid en de geruststellende woorden van de verantwoordelijke minister, is er veel twijfel onder de Nederlandse bevolking. Wel of geen vaccin tegen de Mexicaanse griep? Terwijl er staan lange rijen staan voor het krijgen van de prik, kiezen veel anderen ervoor zich niet te laten vaccineren. 'Bijna de helft van de verpleegkundigen weet nu al dat ze zich niet laten vaccineren tegen de Mexicaanse griep', schrijft de NOS. Onderdeel van de controverse rond het vaccin zijn de toevoegingen, zoals squaleen en de kwikverbinding Thiomersal. Hoe gevaarlijk zijn deze middelen nu echt?

Het programma Full Focus van het Amerikaanse KPBS wijst op erop dat de Amerikaanse Nationale Autismevereniging met cijfers van het Centrum voor Ziektepreventie (CDC) concludeert dat 'children are 27 times more likely to develop autism with exposure to mercury containing vaccines'. Volgens het landelijk gemiddelde heeft nu 1 op de 150 kinderen een autistische afwijking. Hoe zou het zijn in een Amishgemeenschap, waar men zich niet laat vaccineren. Journalist Dan Olmsted van persbureau UPI zoekt het in 2005 uit en becijfert dat er zo'n 130 lijders aan autisme moeten zijn in de gemeenschap. Maar er zijn er slechts vier. Alle vier hebben een hoge kwikwaarde in hun bloed, bijvoorbeeld als gevolg van een vaccinatie voordat het kind werd geadopteerd of omdat het kind woonde naast een energiecentrale die kwik uitstoot. In juni 2007 schrijft Olmsted over een groot onderzoek waaruit blijkt dat gevaccineerde kinderen een 'significant groter risico' lopen op neurologische ziekten.

Niet iedereen is het met Olmsted eens. Een van de meest vocale opponenten, iemand die in de reguliere media veelvuldig aan het woord komt, is Paul Offit. Hij is van mening dat vaccins zó ongevaarlijk zijn dat een baby zonder problemen wel 100.000 vaccinaties aan zou kunnen. Hij ergert zich aan de kritiek op de vaccinaties tegen de Mexicaanse griep en schrijft in The New York Times dat het vaccineren wordt bemoeilijkt door 'various myths, spread on TV talk shows and Web sites'. Die krant steunt hem door onder de titel 'Debunking Myths About Swine Flu Vaccine' de inhoud aan te bieden voor een groepsles voor studenten. Wie is Offit? Newsweek schrijft over hem dat hij 'has served as both a paid and unpaid member of a scientific advisory board at Merck, which makes [vaccine] RotaTeq'. 'To hear his enemies talk, you might think Paul Offit is the most hated man in America', schrijft Wired in een artikel dat waarschuwt tegen het niet vaccineren. Een panel van de Council on Foreign Relations krijgt een vraag voorgelegd wat de beste strategie is in de strijd tegen de 'crazy people' die tegen vaccinaties zijn. Het antwoord van voorzitter Jon Cohen, tevens journalist voor tijdschrift Science, is dat argumenten het beste werken. Minister Klink zegt: 'In de concurrentie met internet hebben we nog een paar slagen te maken'. Hij verwijst naar grieppandemie.nl

'Wie doorgraaft op de website www.grieppandemie.nl, merkt dat het RIVM er omheen kletst', schrijft de 24-weken zwangere wetenschapsjournalist Nienke Beintema gisteren in NRC Handelblad. In deel twee van deze serie van DeepJournal werd al duidelijk dat zelfs met een kort geding het RIVM niet te dwingen was openheid van zaken te geven. Beintema weigert het vaccin. Haar argument klinkt logisch: 'Zeventien doden in Nederland? Ach, elk jaar overlijden er in Nederland enkele honderden mensen aan de gewone seizoensgriep'. En het is nog maar de vraag of de zeventien daadwerkelijk zijn overleden aan H1N1. Uit onderzoek van de Amerikaanse zender CBS bleek dat de meeste Amerikanen van wie werd gedacht dat ze de Mexicaanse griep hadden, die ziekte helemaal niet hadden. Verder hetzelfde patroon, in Amerika: ook daar weigert het Amerikaanse RIVM, het CDC, openheid van zaken te geven. Pas na lang aandringen en een beroep van CBS News op de Wet Openbaarheid Bestuur komt CDC over de brug met de gegevens over de daadwerkelijke H1N1-gevallen.
In de toekomst hoeft CDC niet meer dwars te liggen om deze gegevens te verstrekken. Want in juli heeft het met grote haast besloten te stoppen met het testen en volgen van H1N1-gevallen. Waarom is onbekend. Resultaat is dat wat in Amerika sinds juli wordt geroepen over de verspreiding van de ziekte niet is gebaseerd op feiten. CDC adviseert nu iedereen die 'vermoedelijk' of 'waarschijnlijk' H1N1 heeft zich te laten vaccineren. Het gebrek aan feitelijkheid uit zich in bijvoorbeeld in deze kop: 'Swine flu infects over 250 Georgetown students'. In feite is het getal niet afkomstig van laboratoriumresultaten, maar van schattingen over het aantal studenten dat zich met griepsymptomen had gewend tot de dokter.

De eerder in dit artikel genoemde journalist Dan Olmsted haalt in zijn serie in 2005 een interview aan van NBC met Dr. Julie Gerberding, hoofd van het CDC. Zij zegt: 'Right now the scientific evidence doesn't provide any framework for concluding that Thimerosal or immunizations in any way affect autism. [...] But we have to have an open mind about that'. Die gemengde reactie kan het product zijn van een bijeenkomst al vijf jaar eerder. Toen was het CDC aanwezig bij een vergadering met overheidsinstantie FDA en vertegenwoordigers van de vaccin-industrie. Gesproken werd over een onderzoeksrapport dat het mogelijke verband aantoont tussen autisme en Thiomersal/Thimerosal. De notulen van de bijeenkomst waar dit rapport werd besproken, werden geheim gehouden, maar zijn door een WOB-procedure boven tafel gekomen.

Uit die notulen wordt duidelijk dat de aanwezigen zich meermalen verontrust uitspreken over de resultaten van het onderzoek. Eruit blijkt bijvoorbeeld dat hoe jonger de patiënt is, hoe gevaarlijker het kwik is voor het kind. 'This association leads me to favor a recommendation that infants up to two years old not be immunized with Thimerosal containing vaccines if suitable alternative preparations are available', zegt Dr. Johnson, Michigan state public health officer en deel van de Advisory Committee on Immunization Practices. Johnson, tevens voorzitter van de vergadering, voegt er een persoonlijke noot aan toe: 'My gut feeling? It worries me enough. Forgive this personal comment, but I got called out at eight o'clock for an emergency call and my daughter-in-law delivered a son by C-section. Our first male in the line of the next generation, and I do not want that grandson to get a Thimerosal containing vaccine until we know better what is going on'. In Amerika bevatten vaccins tegenwoordig nog slechts in een enkele uitzondering Thiomersal, in tegenstelling tot Nederland. De Nederlandse overheid adviseert kinderen van een half tot en met vier jaar te vaccineren, evenals vrouwen die meer dan dertien weken zwanger zijn.