Door Daan de Wit

Geruststellende berichten in de reguliere media over het griepvaccin dat vandaag voor het eerst wordt verspreid. De berichtgeving resulteert erin dat veel mensen hun schouders ophalen en hun ogen gesloten houden, en niet alleen tijdens de prik. Maar er is een groot contrast met online publicaties over de Mexicaanse griep waar verontrusting de toon zet. Een toenemend aantal mensen wil weten hoe het precies zit, maar ziet door de bomen het bos niet meer. Deel twee van een serie van DeepJournal over de feiten en de fictie bij de Mexicaanse griep.

'Minister Klink heeft vanmorgen op de radio gezegd dat het vaccin tegen de Mexicaanse griep veilig is. Afgelopen week kwamen er berichten dat er in het griepvaccin stoffen zouden zitten die niet gezond zijn, maar dat is volgens Klink niet waar: "Iets wat niet geregistreerd wordt, wat dus niet veilig is, komt niet op de markt."'

Thiomersal in het vaccin
Een van de namen die steeds terugkeert in de emails en artikelen van verontruste burgers is die van Ad van Rooij. Hij is Safety Manager bij Philips Medical Systems Nederland B.V. [Nagekomen bericht: Philips mailt dat op 1 augustus 2008 de arbeidsrelatie met Van Rooij is ontbonden]. Op 24 oktober schrijft hij een brief [PDF] aan zijn directeur. Van Rooij heeft een langlopend arbeidsconflict met Philips en zet het met zijn brief verder onder druk. Met zijn brief eist hij dat dat Philips niet meewerkt aan het toedienen aan zijn medewerkers van het vaccin, omdat het de kwikverbinding Thiomersal (ook wel Thimerosal) bevat. Volgens Van Rooij is het een verboden middel in Nederland. Maar volgens de Cosmetica Richtlijn is Thiomersal toegestaan. Dat staat in dit document [PDF], gemaakt in opdracht van het ministerie van VROM. Volgens Van Rooij echter gaat het hier om een Europees toetsingskader, geen wet. Hij stelt dat Thiomersal volgens de Nederlandse Bestrijdingsmiddelenwet is verboden.

In zijn brief haalt Van Rooij een andere brief aan, geschreven door minister Hoogervorst. Die schrijft in 2005: 'Het is juist dat de vaccins die in Nederland gebruikt worden voor de jaarlijkse influenzacampagne sinds 2004 geen Thiomersal meer bevatten. De reden om Thiomersal uit vaccins te weren is niet geweest bijwerkingen te voorkomen, maar om het lichaam niet onnodig met kwik te belasten'. Maar in de huidige H1N1-griepvaccins zit dus weer wel Thiomersal. En daarom kunnen volgens Van Rooij de eerder dit jaar door minister Klink aangeschafte vaccins niet worden gebruikt. Ze kunnen zelfs niet worden verkocht, omdat het bij wet verboden zou zijn produkten met Thiomersal te verkopen.

Ook wijst van Rooij erop dat 70% van de inhoud van de vaccins onbekend is. Dat blijkt, zegt hij via de telefoon, uit de MSDS-documenten die verplicht zijn bijgesloten bij de vaccins. Hij heeft een voorbeeld online gezet van zo'n document, met zijn eigen aantekeningen erbij. De samenvatting bijvoorbeeld van de productiekenmerken van het vaccin Pandemrix, zoals vermeld op de website van het Europese Geneesmiddelen Bureau, noemt hij dan ook zeer onvolledig.

In het buitenland is onderzoek gedaan naar Thiomersal door Robert F. Kennedy Jr., de zoon van de bekende politicus. Kennedy zegt en schrijft op basis van opgeëiste documenten en gesprekken met experts dat Thiomersal verantwoordelijk is voor autisme bij kinderen. Hij haalt de conclusie aan van het belangrijkste onderzoekscomité van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden: 'Thimerosal used as a preservative in vaccines is directly related to the autism epidemic'. Kennedy: 'More than 500,000 kids currently suffer from autism, and pediatricians diagnose more than 40,000 new cases every year. The disease was unknown until 1943, when it was identified and diagnosed among eleven children born in the months after thimerosal was first added to baby vaccines in 1931'.

In relatie tot Thiomersal wordt vaak gesproken over het verschil tussen ethylkwik en methylkwik. NRC Handelsblad schrijft in een artikel met de kop Veel heibel over weinig kwik: 'In thimerosal zit ethylkwik en dat wordt veel sneller afgebroken en uitgescheiden dan methylkwik'. Kennedy: 'Although the vaccine industry insists that ethylmercury poses little danger because it breaks down rapidly and is removed by the body, several studies -- including one published in April by the National Institutes of Health -- suggest that ethylmercury is actually more toxic to developing brains and stays in the brain longer than methylmercury'. Op de website van het RIVM, dat gezondheidsonderzoek doet voor de overheid, staat [PDF]: 'Alles overziend zijn deze pandemische vaccins veilig. Ook na herhaalde toediening wordt de maximale toegestane belasting niet overschreden en er zijn geen aanwijzingen voor een verband met neurologische of gedragsstoornissen'.

Kort geding
Huisarts Jannes Koetsier is een van de mensen achter het kort geding in Zwolle tegen het ministerie van Volksgezondheid. Dat weigert stukken te overleggen over de samenstelling van het vaccin. Ook weigert het duidelijkheid te geven op basis van welke informatie het heeft besloten tot de vaccinatiecampagne en welke afspraken zijn gemaakt met de producenten van de vaccins. Tijdens de zitting sprak de rechter uit dat het hem duidelijk was wat het spoedeisende karakter was van het kort geding, zegt Koetsier telefonisch. Tot zijn verbazing werd de uitspraak van de zaak, afgelopen vrijdag, gedaan door een andere rechter. Die vond dat er geen sprake was van een spoedeisend belang en ook was zijn uitspraak afwijzend: de overheid hoeft de geëiste informatie niet vrij te geven. Netwerk schrijft over reacties bij de recente uitzending met Koetsier: 'Vaccinatie H1N1: kijker boos over slechte voorlichting overheid'.

Ook is Koetsier teleurgesteld over het uitblijven van Kamervragen, ondanks de open brief die hij heeft geschreven. Hij adviseert de informatie over de bijwerkingen in de bijsluiter bij het vaccin goed te lezen. 'Het is een erg mild virus. De hype eromheen is onbegrijpelijk'. Op zijn weblog schrijft hij: 'Wereldwijde griep waartegen gevaccineerd moet worden is mega-business'.

Squalene in het vaccin
In het vaccin zit een relatief grote hoeveelheid squalene (10,69 milligram). Het is een lichaamseigen stof die pas gevaarlijk zou worden als het wordt ingespoten. Het wordt aan vaccins toegevoegd om de effectiviteit te verhogen. Tenminste, in Nederland. In Amerika wordt er nog over nagedacht. Berichten over de bijdrage van het middel aan het Golfoorlogsyndroom zijn wisselend.