Door Daan de Wit

Beluister het interview met Albert Spits over het ESM. 

Het ESM, bijna niemand heeft er nog over gehoord, maar het gaat ons land vele miljarden kosten, zonder dat we er ook maar iets over te zeggen hebben. Binnen 7 dagen kunnen tientallen miljarden euro's worden opgeëist, zonder dat ons parlement daar invloed op heeft. de parlementariërs mogen zich éénmaal uitspreken, over een paar dagen al, namelijk op 1 maart. Dan wordt verwacht dat het parlement het ESM-verdrag ratificeert. Maar waar gaat het precies om?

Voor veel mensen komt het eigenlijk wat uit de lucht vallen, het ESM, het Europees StabiliteitsMechanisme. Op internet circuleren allerlei geruchten en feiten, wat er toe leidde dat er gisteren een tv-item aan werd gewijd. Albert Spits kijkt met Daan de Wit naar een item van EenVandaag over het ESM en legt uit wat ons boven ons hoofd hangt. Spits: 'Het ESM is een monetaire staatsgreep.'

Tijdens mijn gesprek met Spits concludeer ik: 'Nederland stelt in eerste instantie 40 miljard euro belastinggeld ter beschikking aan het ESM dat vervolgens zelf mag beslissen hoe het dat besteedt en is daar verder niet op aan te spreken. Dat geld gaat bijvoorbeeld naar Griekenland en dat sluist het direct door naar de schuldeisers, de banken'. Spits: 'En dat zijn voornamelijk Franse en Duitse banken.'

De geruchtenstroom over het ESM kwam online op gang door een filmpje dat al enige tijd circuleert. Volgens Spits is het filmpje inhoudelijk correct.



EenVandaag pikte de buzz op en wijdde er op 27 februari 2012 een item aan.

 

Nu hier en daar bekend wordt wat achter de schermen is voorbereid, rijzen de zorgen. Ook de Rekenkamer trekt aan de bel. EenVandaag schrijft: 'De controle op de bestedingen van het Europees Monetair noodfonds (ESM) is volgens de Algemene Rekenkamer slecht geregeld. Vandaag roept ze Tweede Kamerleden in een brandbrief op om in actie te komen.' Wat het ESM gaat doen is omschreven in een verdragtekst die is opgesteld door de Europese ministers van Financiën. In artikel 8 van het document staat staat dat er sprake is van een maatschappelijk kapitaal van 700 miljard euro. Nederland stelt zich garant voor 40 miljard euro, in 5 jaarlijkse termijnen. Econoom Ad Broere, die ook in het item van EenVandaag is te zien, schrijft op zijn website: 'Maanden geleden spraken [de oud-directeur van de Nederlandsche Bank en ex-lid van de Europese Centrale Bank, Nout] Wellink en [econoom en professor Willem] Buiter al over een bedrag van 3.000 miljard. Als dat waar gaat worden, dan moet Nederland niet 40 maar 170 miljard euro bijdragen.'

Het gaat bij het ESM over grote bedragen die grote consequenties kunnen hebben voor de Nederlandse economie, maar in plaats van extra toezicht is er juist heel weinig toezicht. De Rekenkamer schrijft aan de Tweede Kamer: 'De 'normale' kaders voor controle en toezicht, alsmede parlementaire controle op EU-niveau, gelden hiervoor derhalve niet.' In artikel 32 van de ESM-verdragstekst staat: 'Het ESM, zijn eigendommen, fondsen en bezittingen, waar deze zich ook bevinden en wie deze ook onder zich heeft, zijn vrijgesteld van rechtsvervolging, behoudens voor zover het ESM uitdrukkelijk afstand doet van zijn immuniteit ten behoeve van een procedure of volgens de bepalingen van een overeenkomst, met inbegrip van de documentatie van de financierings- instrumenten.' Over de immuniteit van de mensen achter het ESM staan soortgelijke bewoordingen.

Lees meer over het ESM in een artikel dat ook is gepubliceerd op Vrijspreker, de website waaraan Albert Spits meewerkt.