Door Daan de Wit

Voorafgaand aan de video die WikiLeaks vrijgaf, publiceerde het een opmerkelijk document. Het was het CIA Red Cell-advies wat de beste strategie zou zijn bij het beïnvloeden van de bevolking van Europa opdat het de missie in Afghanistan zou blijven steunen. Het onthullende document werd met enige verbazing ontvangen. Maar de realiteit is dat de inhoud van het document de regel bevestigt.

De eerste groep mensen die bij een militair conflict onder vuur komt te liggen, is het publiek. Zij zijn de eerste slachtoffers in de strijd. Want bij een militair conflict is oorlog slechts een fase. De grootste strijd is die om de hearts and minds van het grote publiek.

In mijn boek De Volgende Oorlog - De Aanval op Iran - Een voorbeschouwing heb ik een aantal feiten over dit soort beïnvloeding op een rij gezet. In de vorige delen van deze serie stond een aantal voorbeelden. Ook in dit deel volgen nog enkele citaten uit het boek. Ze gaan net als in deel twee over de militaire analisten die door het Pentagon in de media werden ingezet ter promotie van de oorlog in Irak.

Pagina 158: 'Op januari 2005 is kolonel b.d. Ken Allard te gast bij het MSNBC-programma Hardball met Chris Matthews. Na afloop mailt Allard aan Larry Di Rita, de belangrijkste assistent voor defensieminister Donald Rumsfeld, over het succes van zijn harde aanpak van journalist Seymour Hersh in verband met diens verslaggeving over voorbereidende plannen van het Pentagon voor een aanval op Iran: ‘Zoals je wellicht op MSNBC hebt gezien, heb ik veel van wat [Hersh] beweerde toegeschreven aan ontevreden CIA-medewerkers die simpelweg neergeschoten zouden moeten worden.'

De militaire analisten worden door het Pentagon ‘impactverhogende boodschappers' genoemd die zijn ‘onderwerpen en boodschappen' bij miljoenen Amerikanen bezorgen ‘in de vorm van hun eigen meningen'. Om die reden staan zij in het Pentagon ook bekend onder een andere benaming, namelijk als ‘surrogaten'. De analisten zijn onderdeel van een zogenoemde mind war, zegt een commentator van tv-kanaal Fox die hieraan graag meewerkt, oud-generaal Paul Vallely, gespecialiseerd in psychologische oorlogsvoering. Maar hun belangen dienen niet alleen het Pentagon; de militaire commentatoren vertegenwoordigen in totaal meer dan honderdvijftig bedrijven uit de defensiesector.

Contractwaarde
Een van de ‘impactverhogende boodschappers' is generaal b.d. Thomas McInerney. Sinds 2002 verschijnt hij 141 maal in beeld om zijn ‘eigen mening' te verkondigen – zijn collega David L. Grange verschijnt maar liefst 921 maal in beeld. In een van McInerneys optredens op televisiekanaal Fox in april 2008, pleit hij ervoor om voor iedere bermbom die afgaat in Irak twee bermbommen in Iran te laten exploderen. De exgeneraal zit in de raad van bestuur van verschillende bedrijven die defensiecontracten hebben met het Pentagon, waaronder Alloy Surfaces Company. Dit bedrijf heeft contracten voor munitie en explosieven en ziet haar contractwaarde stijgen van 15 miljoen dollar in 2002 tot 169 miljoen dollar in 2006.

Andrew Heyward, president van CBS News van 1996 tot 2005, heeft geen goed woord over voor het propagandaprogramma van het Pentagon: ‘Er werd opzettelijk gepoogd het publiek te misleiden.' Toch is zijn omroep een van de zenders die gebruikmaakte van de Pentagonanalisten. Voormalig majoor-generaal John Batiste hoort niet bij deze groep, maar is wel enige tijd analist voor CBS News. Hij werkt onder meer samen met onderminister voor Defensie Paul Wolfowitz en ziet voorafgaand aan 11 september 2001, hoe de Irakoorlog wordt vormgegeven. Later geeft hij nog leiding aan de Eerste Infanteriedivisie van het Amerikaanse leger in Irak. Terwijl zijn collega's het goede nieuws van het Pentagon blijven verkondigen, wordt Batiste door CBS News in 2007 ontslagen nadat hij in een advertentie kritiek levert op president Bush en dus niet meer objectief zou zijn.

Uit onderzoek blijkt dat de belangrijke Amerikaanse media de militaire analisten meer dan 4.500 maal als gast ontvangen of citeren. Tevens wordt duidelijk dat van de 1.300 nieuwsitems uitgezonden in de week nadat bekend wordt dat het Pentagon intern opgeleide analisten inzet, slechts twee items aan deze scoop worden gewijd, beide in NewsHour van de omroep PBS.'

Operation Mass Appeal
Uit het hoofdstuk De aanloop naar de oorlog tegen Irak: 'Volgens voormalig wapeninspecteur Scott Ritter is het niet voor het eerst dat de Britse inlichtingendienst MI6 gebruikmaakt van ondeugdelijke informatie en kan het een uitloop zijn van een geheim programma waaraan hij persoonlijk heeft meegewerkt: Operation Mass Appeal. MI6-operatie heeft tot doel om met gemanipuleerde informatie de opinie te beïnvloeden van de Britse bevolking over het gevaar van Saddam Hussein.

Verhalen over hoe Saddam massavernietigingswapens verstopt en zijn wapenarsenaal opbouwt, worden in Polen, India en Zuid-Afrika in de media geplaatst waarna er door de Britse overheid aan kan worden gerefereerd. De Britse overheid wil door middel van de manipulatie publieke steun verwerven voor sancties en militaire actie tegen Irak. Ritter wordt in 1997 door MI6 voor dit programma gerekruteerd en besluit eraan mee te werken, na toestemming te hebben gekregen van Richard Butler, zijn superieur bij UNSCOM. Na ongeveer een half jaar zegt Ritter zijn medewerking aan de operatie op.

Ritter: ‘Het doel was het publiek te overtuigen dat Irak een veel groter gevaar was, dan het eigenlijk was.' Volgens MI6 is het programma een succes. In 2003 wordt het bestaan van Operation Mass Appeal officieel bevestigd. MI6 ontkent dat gebruik is gemaakt van ondeugdelijke informatie.

Operation Rockingham
Tegelijk met Operation Mass Appeal vindt Operation Rockingham plaats. Voormalig Brits minister Michael Meacher schrijft dat uit de getuigenis van brigadier Richard Holmes voor de parlementscomité voor Defensiezaken blijkt dat ‘Rockingham binnen de Britse inlichtingendiensten – MI6, MI5, GCHQ en defensie-inlichtingen – duidelijk een centrale, zij het geheime, rol had om een actief Iraaks massavernietigingswapenprogramma trachten te bewijzen'. De informatie van Operation Rockingham en MI6 wordt verwerkt door het Joint Intelligence Committee (JIC), de organisatie die ondermeer verantwoordelijk is voor het septemberdossier uit 2002 van de Britse premier Tony Blair.

Scott Ritter bevestigt het bestaan van de Rockingham-eenheid. Die wordt in 1991 opgericht door de Defence Intelligence Staff, onderdeel van het Britse ministerie van Defensie en functioneert tot aan 2003, het jaar waarin de Irakoorlog begint. Ritter, die zegt de leden van het Rockingham-team persoonlijk te hebben gekend, omschrijft de eenheid als ‘gevaarlijk', mede vanwege de steun die het van de regering krijgt. Het beleid komt volgens hem ‘van de allerhoogste niveaus [...] Rockingham manipuleerde rapporten, benadrukte rapporten die lieten zien dat er geen medewerking werd verleend (door Irak aan de VN-inspecties) en verwierp rapporten die medewerking aantoonden.' De opgevoerde informatie werd zeer selectief gekozen, een stijl die later in Amerika werd gehanteerd door het Office of Special Plans. Rockingham moest informatie produceren die bewees dat Irak tot de tanden was bewapend ‘ook al liet UNSCOM het tegenovergestelde zien'.