Door Daan de Wit

Het CIA Red Cell-advies om de bevolking van Europa te beïnvloeden zodat het de missie in Afghanistan blijft steunen, was opmerkelijk. Maar de realiteit is dat de inhoud van het document de regel bevestigt. De eerste groep mensen die bij een militair conflict onder vuur komt te liggen, is het publiek. Zij zijn de eerste slachtoffers in de strijd. Want bij een militair conflict is oorlog slechts een fase. De grootste strijd is die om de hearts and minds van het grote publiek.

In mijn boek De Volgende Oorlog - De Aanval op Iran - Een voorbeschouwing heb ik een aantal feiten over dit soort beïnvloeding op een rij gezet. In het vorige deel van dit artikel stond een aantal voorbeelden. Ook in dit deel volgen nog enkele citaten uit het boek.

Op pagina's 157 en verder staat: 'In 2002, voorafgaand aan de oorlog in Irak, wordt door Torie Clarke, hoofd voorlichting voor het ministerie van Defensie, een strategische beslissing genomen in het Pentagon. Zij stelt zich ‘informatiedominantie' tot doel; het is haar opgevallen dat analisten vanwege hun onafhankelijke deskundigheid vaak meer zendtijd krijgen dan journalisten. Om die reden rekruteert ze gepensioneerde militairen. Deze analisten worden geselecteerd en persoonlijk goedgekeurd door minister van Defensie Donald Rumsfeld.
De vijfenzeventig geselecteerde analisten worden vervolgens in opdracht van het Witte Huis gebrieft en in de watten gelegd door het Pentagon. In de herfst en winter van 2002 krijgen zij hun gesprekspunten mee, die vervolgens door de televisiezenders worden vermenigvuldigd en als een megafoon over het land schallen: Irak is een acuut gevaar vanwege het bezit van chemische en biologische wapens en de ontwikkeling van kernwapens die op een kwade dag zouden kunnen worden doorgespeeld aan Al Qaida. Een invasie van Irak zou een relatief snelle en goedkope bevrijdingsoorlog betekenen'.

'Voor de fase van de ‘bevrijdingsoorlog' ontwerpt Clarke een ander succesvol programma. Dat heeft bijgedragen aan de positieve beeldvorming van de oorlog: het plaatsen van vijfhonderd journalisten bij militaire eenheden, het zogenoemde embedden. ‘Ik ben erg blij dat het zo goed heeft gewerkt,' zegt zij na het officiële deel van de oorlog tegen Irak.

Het is niet de eerste maal dat Clarke een belangrijke bijdrage levert aan de propaganda bij een Amerikaanse oorlog. In de aanloop naar de eerste Golfoorlog was zij de manager van het filiaal in Washington van Hill & Knowlton, het bedrijf dat de beruchte pr-campagne ontwierp rond de niet-bestaande vermoorde Koeweitse couveusekindjes.

Brand
Er is niet alleen maar  succes. In april 2006 zit het tegen als een aantal generaals openlijk kritiek uit op defensieminister Donald Rumsfeld. De brand moet geblust en zeventien analisten komen bijeen in het Pentagon voor een crisisbijeenkomst, samen met de minister en generaal Peter Pace, voorzitter van de Chefs van Staven. Na afloop vat Rumsfeld de resultaten van het gesprek samen. Twee onderwerpen onderstreept hij: ‘Focus op de wereldwijde oorlog tegen de terreur, niet simpelweg alleen op Irak. De bredere oorlog, de langdurige oorlog' en: ‘Link Irak aan Iran. Iran is onze zorg. Als we falen in Irak of Afghanistan, helpt dat Iran'.

Het Pentagonprogramma, dat door Glenn Greenwald van internettijdschrift Salon een ‘illegaal geheim binnenlands propagandaprogramma' genoemd, is onderdeel van een groter geheel waarbij ook bloggers, denktanks, leiders uit het bedrijfsleven en het onderwijs zijn betrokken. Het programma bestaat uit vier onderdelen: een team dat informatie verspreidt via de nieuwe media, zoals het internet en mobiele telefoons; een Rapid Response team dat snel moet reageren op slecht nieuws over het Amerikaanse leger; een eenheid die de televisieboekingen voor de analisten organiseert en als vierde is er een groep van Pentagonmedewerkers die zorgdraagt voor het verspreiden van de juiste informatie aan de analisten.

Het bedrijf Omnitec Solutions houdt de effectiviteit van de analistengroep bij door alle mogelijke media waarin de groepsleden zich uiten nauwgezet te volgen. Na afloop van de bijeenkomst in het Pentagon blijkt opnieuw dat de analisten de besproken punten luid en duidelijk weergeven in de media. De brand dooft uit'.