Daan: Hoe kijkt de Iraanse bevolking volgens jou aan tegen de mogelijkheid van een oorlog aan?
Eefje Blankevoort: 'In de eerste plaats zijn de mensen in Iran gewoon bang. Al vanaf vorig jaar. Dit kun je zien op de weblogs, maar ik merk het ook door gesprekken die ik met mensen heb gevoerd. Voor veel mensen blijkt dat het toch wel erg dichtbij komt. Tegelijkertijd zeggen de meeste mensen ook: 'Hoe zeer wij onze heersers en ons regime ook haten, een Amerikaanse aanval zullen wij nooit verwelkomen'. En dat is heel belangrijk. Elke bom, elke gemiste precisiebom van Amerika zal een directe winst voor het regime in Teheran. Dat is ook echt iets wat alle tegenstanders van het regime zeggen, en de voorstanders van het regime -die je ongeveer op een hand kan tellen- die zeggen met hand en tand het land te zullen verdedigen. Maar zelfs die mensen die het regime haten, zullen sterk overwegen om ook hun steentje bij te dragen om het land te verdedigen.'

DeepJournal: Maar hoe groot denken ze dat de kans is dat die oorlog er daadwerkelijk komt?
Eefje Blankevoort: 'Ik denk dat het net als hier heel erg fluctueert. Er zijn van die hoogtepunten geweest, vorig jaar bijvoorbeeld toen het er echt naar uitzag dat het in maart 2005 zou gebeuren. Toen zag je echt dat mensen dachten: 'Nu gaat het gebeuren, er komt gewoon een aanval'. Iedereen was doodsbang. Inmiddels is het wel redelijk afgezwakt en nu met deze nieuwe dreigementen denk ik dat heel veel mensen wel weer angst hebben dat het gaat gebeuren. Maar hoe zeker ze er van zijn is denk ik net zo moeilijk te zeggen als hier. Niemand kan daar echt zeker van zijn, nu nog niet in ieder geval.
Als het op een grondoorlog uitdraait, zullen de Amerikanen tegen een leger van fanatieke mensen staan. Voor een groot deel zal dezelfde retoriek worden gebruikt als tijdens de oorlog Iran-Irak, een retoriek waarvoor nog steeds een groot deel van de bevolking vatbaar is. Dus de martelaarscultus die tijdens die oorlog heel sterk was ontwikkeld, zal wellicht voor een groot deel weer terug komen, hoewel er veel kritiek op die oorlog is. Wie weet of dit weer aan steun wint, met als mogelijk resultaat vrijwillige soldaten die bereid zijn zichzelf op te offeren. De Iraanse oorlogsretoriek tijdens de oorlog tegen Irak draaide rond het idee 'Bloed overkomt het zwaard'. Dus uiteindelijk is de kracht om te willen sterven, sterker dan de kracht om de te doden. Iran kan een enorm wapenarsenaal hebben, militair superieur zijn, maar als je maar genoeg mensen hebt die voor het goede doel willen sterven, dan heb je een heel geducht wapentuig.'

DeepJournal: Wat je nu zegt, is in het geval van een landoorlog, maar iedereen heeft het over een luchtoorlog en eventueel een nucleaire variant daarvan.
Eefje Blankevoort: 'Ik geloof niet dat Iran zoveel kan doen. Ze hebben het nu de hele tijd over die Shahab–raketten die tweeduizend kilometer bereik hebben, dus waarmee ze Israël zouden kunnen terugslaan. Ik vraag me af of ze dat zouden doen. Omdat ze daar alleen maar hun eigen graf mee graven. Door terug te slaan zou het regime zelfmoord plegen. Als zij worden aangevallen en ze vallen Israël aan dan zouden ze nog veel harder worden terug geslagen. En dan heb je het wel degelijk over 'geen weg meer terug' en zou Amerika misschien wel over gaan tot een ‘regime-change' of het hele land kapotbombarderen.'

DeepJournal: En wat betreft die a-symmetrische oorlogsvoering (terroristische aanslagen), dus anders reageren dan in een normale oorlog; wat zie je daar voor mogelijkheden voor Iran?
Eefje Blankevoort: 'In de regio hebben ze er wel degelijk mogelijkheden voor denk ik, dat zie je nu al in Irak. Ik denk dat het wel degelijk zo is dat Iran voor een heel groot deel het terrorisme daar steunt, zelfs militair ondersteunt. Er zijn ook verhalen over Revolutionaire Gardisten die daar met vele duizenden aanwezig zijn. Maar in de rest van de wereld, een terroristische aanval op Amerika? Dat vraag ik me af.'

DeepJournal: Er zitten ook Nederlanders in Uruzgan, om de hoek bij Iran. Lopen die nog gevaar?
Eefje Blankevoort: 'Ik denk het niet.'

DeepJournal: Waarom niet, de Nederlandse troepen kunnen toch als Amerikaanse bondgenoten worden gezien?
Eefje Blankevoort: 'Wie weet, maar ik denk niet dat Iran op die manier zal terugslaan. Amerika noemt Iran de terrorist bank ofzo, maar Iran heeft denk ik weinig te maken met het transnationale terrorisme zoals Al Qaida dat voorstaat, dat geloof ik niet. Alleen al omdat ze een heel ander wereldbeeld voorstaan dan Al Qaida en op religieus vlak rechtlijnig tegenover elkaar staan.'

DeepJournal: Even nog over China en Rusland als medestander van Iran. In hoeverre kunnen ze daar nog op rekenen, Rusland is heel erg gedraaid. Wat is de huidige situatie volgens jou?
Eefje Blankevoort: 'Volgens mij heeft Iran buitengewoon veel aan China en Rusland in deze omdat zij gewoon faliekant tegen sancties zijn, tegen welk ingrijpen dan ook. Ze hebben natuurlijk grote eigenbelangen daar.'

DeepJournal: Hoewel die houding tegen sancties door Rusland en China juist weer kan veroorzaken dat het hele proces bij de VN mislukt waardoor Amerika reden kan hebben om te zeggen, ‘Jongens, dat is mislukt dus we gaan nu in de tegenaanval.'
Eefje Blankevoort: 'Dat is natuurlijk absoluut een gevaar en dat is natuurlijk ook het probleem. Tot nu toe heeft Amerika Europa de vrije hand gegeven om via diplomatieke weg tot een verdrag te komen. Dat heeft eigenlijk tot niets geleid tot nu toe, tenminste in zoverre dat Europa al haar kaarten uit handen heeft gegeven en Iran door kon gaan met het uraniumverrijkingproces. Inmiddels ligt het bij de VN-veiligheidsraad maar wordt het zeker tegen gehouden. Absoluut zeker is dat China en Rusland het gaan tegenhouden. En dan is inderdaad de vraag: ‘Wat is de volgende stap?', en dat is heel moeilijk.'

DeepJournal: Heeft Iran militair gezien nog steun aan China en Rusland?
Eefje Blankevoort: 'Ik denk niet dat China en Rusland militair zullen ingrijpen bij een aanval, dat geloof ik niet. Maar ze hebben in zoverre militaire steun, dat Rusland Iran pas nog raketten heeft verkocht. Plus dat Iran een heleboel geld van China krijgt omdat dat hun grootste olieafnemer is, wat bewegingsvrijheid meebrengt bij het kopen van wapens bij de Russen.'

DeepJournal: Maar je hebt niet het idee dat als Iran wordt aangevallen en China en Rusland zich erin mengen dat er een grote explosie ontstaat in het Midden-Oosten?
Eefje Blankevoort: 'Dat geloof ik niet, want dan staan de eigenbelangen van Rusland en China weer bovenaan en dat betekent geen oorlog met Amerika krijgen.'

DeepJournal: Dus jij denkt dat als er een oorlog komt, Iran tamelijk geïsoleerd is?
Eefje Blankevoort: 'Ja, absoluut. Ook in de regio zelf, de Arabische wereld is juist vrij bang voor Iran. Dat was natuurlijk al vanaf 1979 en dat is 26 jaar onveranderd. En ze kunnen op geen enkele steun rekenen, behalve van groepen uit Libanon, uit de regio.'

DeepJournal: In deze visie van jou is het mogelijk dat een conflict met Iran beperkt blijft tot een afzienbare regio, dus niet hoeft uit te groeien?
Eefje Blankevoort: 'Ik denk dat het beperkt blijft maar dat het wel een ongelooflijke bloedige oorlog wordt in Iran en dat de gevolgen voor Iran en Iraanse samenleving heel erg groot zullen zijn. Ik geloof niet dat de hele regio explodeert. Dat hebben we ook gezien met Irak, van tevoren waren er allerlei doemscenario's dat de hele regio zou exploderen, dat is niet gebeurd. Irak is wel geëxplodeerd maar de regio niet.'


DeepJournal: Dat is eigenlijk een hoopvol bericht bij een hele hoop vervelende andere berichten. Jij gaat binnenkort weer naar Iran. Wat ga je daar doen?
Eefje Blankevoort: 'Ik ga weer verder aan een fotoproject waar ik mee bezig ben en ik ga ook voor onderzoek voor een boek wat ik aan het schrijven ben over Iran.'

DeepJournal: Waar gaat dat boek over en wanneer komt het uit?
Eefje Blankevoort: 'Het boek komt uit in maart 2007 als het goed is, als ik doorschrijf tenminste. Het boek is een politiek-sociale schets van Iran, dus eigenlijk het grotere verhaal, maar wel verteld door persoonlijke ervaringen van Iraniërs die die ervaringen met mij willen delen. En ook deels mijn eigen ervaringen. Het gaat echt over het verhaal achter de propaganda, achter het geijkte beeld van Iran. Daar moet het over gaan, dus mensen van vlees en bloed in plaats van poppetjes.'