Door Daan de Wit. Eerder gepubliceerd in de Humanist.

De argumenten die Bush en Blair aanvoerden om een tweede oorlog tegen Irak te verantwoorden, blijken achteraf slechts excuses. Eerder zijn om die reden al drie ministers afgetreden uit het kabinet-Blair. Een van hen, Robin Cook van Buitenlandse Zaken, onthuldeonlangs dat Blair twee weken voor de oorlog al wist dat Saddam geen massavernietigingswapens had. Een aantal weken daarvoor had president Bush al gezegd dat er geen link was tussen Saddam en 11 september. Maar de oorlog was toen al geschiedenis. Het is niet voor het eerst dat oorlogsmotieven naderhand op verzinsels blijken te berusten.

Operatie Cyanide
Begin dit jaar onthulde Peter Hounam, voormalig hoofd onderzoeksjournalist van The Sunday Times in zijn BBC-documentaire en gelijknamige boek Dead in the Water de motieven achter een macabere militaire actie die de codenaam Operation Cyanide had meegekregen. Het draaide om de USS Liberty, een oorlogschip volgestouwd met afluisterapparatuur van de NSA, de grote broer van de CIA. Terwijl Egypte in mei 1967 troepen samentrok in de Sinai, was de Liberty op weg naar het gebied waar waarschijnlijk op termijn oorlog zou uitbreken. En inderdaad, terwijl het schip nog opstoomde brak de zesdaagse oorlog uit op 5 juni, waarbij Israël in ongeveer tachtig minuten de Egyptische luchtvloot grotendeels vernietigde, hierbij geholpen door Amerikaanse observatievliegtuigen die waren overgeschilderd met davidssterren, aldus de documentaire. Ieder ander Amerikaans schip was door de Amerikaanse bevelhebbers verordonneerd uit de buurt te blijven. Toch voelde de bemanning van de Liberty zich niet onveilig buiten de territoriale wateren bij de Gazastrook, Egyptisch grondgebied. Ze zonnebaadden en zwaaiden naar de Israëlische jachtvliegtuigen die soms kwamen overvliegen, schrijft de Washington Post. Totdat een van die Mirages op 8 juni aanviel.

Kapitein William McGonagle zag de fomatie Israëlische Mirages komen aanvliegen, maar ditmaal was het anders dan voorheen. Ze vlogen in aanvalsformatie en waren ongemarkeerd. Nog voordat hij zijn bemanning kon waarschuwen werd het schip van voor tot achter beschoten met raketten en mitrailleurvuur. Er vielen doden en gewonden en zo goed als alle 45 communicatieantennes waren vernietigd. Dead in the Water vertelt hoe op dat moment al een Amerikaanse bommenwerper op weg was naar Egypte, om de aanval te vergelden met een nucleaire bom. De bommenwerper maakte op bevel van defensieminister McNamara en president Johnson rechtsomkeert toen de Liberty nog bleek te bestaan en een hulpsignaal uitzond. Was de beslissing tot een nucleaire tegenaanval gemaakt in de korte momenten van de aanval op de Liberty? Had het terugtrekken van de bommenwerper te maken met het feit dat de Liberty niet met man en muis was vergaan?

Midden in de chaos en de beschietingen wist een aantal mannen met gevaar voor eigen leven één antenne te activeren zodat een SOS-signaal kon worden verzonden naar de Zesde Vloot, 800 kilometer verderop. Tegelijk werd het hulpsignaal en de communicatie van de Israëlische piloten opgepikt door een C130-vliegtuig van de VS die dat op de snelst mogelijke manier, volgens het Critic-protocol, binnen tien minuten deed belanden op het bureau van president Johnson. Stephen Forslund, een lid van de geheime dienst van de luchtmacht die de berichten toentertijd ook heeft gelezen, schrijft na 36 jaar stilzwijgen: 'We verloren onze maagdelijkheid die dag'. Het was de dag dat de Verenigde Staten zijn 'Liberty' wilde torpederen in naam van.., in naam van wat eigenlijk?

De Washington Post schreef begin dit jaar: 'De aanval op de Liberty was niet een geval van een enkele bom die afzwaaide. Volgens hen die het heben overleefd, duurde de aanval bijna twee uur.' De aanval bestond uit meerdere offensieven waarbij Israëlische jagers het schip met napalm en raketten bestookten en drie Israëlische marineschepen een torpedo-offensief uitgevoerden en zelfs de reddingsboten kapotschoten die werden uitgezet door de bemanning van de Liberty.' Bij de aanvallen raakten 172 man gewond en lieten 34 mannen het leven. Een deel van hen was tijdens de vlucht naar een veilige haven weggespoeld uit de gaten die in het schip waren geslagen door de torpedo's. "Ze hebben geprobeerd alle getuigen te vermoorden", zei Phil Tourney recent, president van de Liberty Veteranen Associatie. "Ze wilden dat niemand het er levend vanaf zou brengen". Dat kan de eerder genoemde Stephen Forslund beamen. Hij las de gespreksverslagen tussen de Israëlische piloten en hun commandanten op de grond die hen aanspoorden het doel volledig te vernietigen.

Minstens zo opmerkelijk was het, dat de straaljagers die de Zesde Vloot had gestuurd in reactie op het alarm van de Liberty werden teruggeroepen door het Witte Huis, nog voor zij in actie konden komen. De hulp in nood die zich op 15 vliegminuten afstand bevond, liet uiteindelijk 18 uur op zich wachten. Een ander raadsel betreft de onderzeeboot USS Amberjack die vlak in de buurt was en geen hulp heeft geboden. De boot lag daar als onderdeel van de geheime operatie Frontlet 615, goedgekeurd door het geheimzinnige 303 Committee, een gezelschap hooggeplaatsten dat speciale geheime opdrachten autoriseerde.

De officiële lezing van de Israëli's luidt, dat het fregat leek op een bepaald Egyptisch paarden-transportschip en dat ze zich hebben vergist. Een versie die niet gedeeld wordt door diverse dichtbetrokkenen aan de kant van de VS. Aldus de perssecretaris van president Johnson: "Niemand in het Witte Huis geloofde dat de aanval een vergissing was". En voormalig CIA-directeur Richard Helms: "Het was niet per ongeluk". Dezelfde mening zijn ook toenmalig defensieminister onder Johnson Clark Clifford en voormalig hoofd (1977-1981) van de NSA, admiraal Bobby Inman toegedaan. Evenals vele anderen. De recente BBC-documentaire gaat verder en onthult de samenzwering tussen Israël en de VS en beantwoordt daarmee de vragen die ontstonden nadat de VS geen stappen ondernamen tegen Israël en zelfs de overlevenden beval nooit te vertellen waarvoor ze hun Purple-Heartonderscheiding hadden gekregen. In de documentaire stelt een van hen dat de kapitein van het schip waarschijnlijk de enige persoon is die ooit de Congressional Medal of Honor niet uit handen kreeg van de president in het Witte Huis, maar van de Secretary of the Navy op een kleine marinebasis, nabij Washington. De beelden van deze ceremonie komen uiterst treurig over. De Washington Post schrijft: 'Overlevenden werd gedreigd voor de krijgsraad te worden gesleept, in de gevangenis te verdwijnen of erger als ze over het incident zouden praten'. Uniek, maar waar: het Congres heeft nooit onderzoek gedaan naar deze zaak.

Operatie Northwoods
Enkele jaren vóór de aanval op de Liberty had Johnsons collega Kennedy een plan afgeschoten van zijn Joint Chiefs of Staff. Begin jaren zestig presenteerden zij Operation Northwoods. De voorgestelde operatie bestond uit het het plegen van terroristische aanslagen op en het vermoorden van Amerikaanse burgers. De schuld hiervoor zou in de schoenen van Cuba worden geschoven zodat een invasie mogelijk zou worden.

Deel van het plan was om met toestellen die leken op de MIG-straaljagers van de Soviets het luchtruim van de Dominicaanse Republiek binnen te vliegen op het moment dat daar door de VS geplaatste wapens werden gevonden, zogenaamd van een revolutionaire actie van Cuba. Een ander plan was een passagiersvlucht halverwege de vlucht te vervangen door een passagierstoestel-gelijkend nepvliegtuig. Boven Cuba zou het een internationaal noodsignaal uitzenden waarna het zou worden vernietigd. Op deze manier zou het het nieuws aan de VS worden gemeld door organisaties die het signaal hadden opgepikt en zou het incident zich als vanzelf 'verkopen'. Vervolgens was er dan alle reden om Cuba te aan te vallen. Andere delen van het plan behelsden het plegen van terroristische daden in Miami en Washington. Om ideeën zat de legerleiding niet verlegen: "We zouden een bootlading Cubanen op weg naar Florida kunnen laten zinken (echt of gesimuleerd). We kunnen een Amerikaans schip in Guantanamo Bay opblazen en Cuba de schuld ervan geven; lijsten met slachtoffers in Amerikaanse kranten zouden dan een behulpzame golf van nationale verontwaardiging veroorzaken". Ook werd gedacht aan het laten ontploffen van plastic bommen op 'zorgvuldig gekozen plaatsen' tot aan het beschuldigen van Cuba mocht de raket ontploffen waarmee astronaut John Glenn in een baan om de maan zou worden gebracht. Dit plan had als werktitel Operation Dirty Trick, net als Northwoods deel van Operation Mongoose.