Door Daan de Wit
In het hoofdartikel van woensdag met de kop The Politics of Fear, schrijft The New York Times: 'The message, as always: Be very afraid. And don't question the president'. Deze scherpe bewoordingen slaan op het rapport dat de directeur van de landelijke inlichtingendienst presenteerde met de titel The Terrorist Threat to the U.S. Homeland en op Fran Townsend, Bush' adviseur voor binnenlandse veiligheid die op een persconferentie de rapportage onderstreepte. Ongefilterde kritiek in een tijd van hoogspanning: de belangen van de Bushregering versus de belangen van naar wat lijkt de meerderheid van de Amerikaanse bevolking. De spanning kwam voort uit de stemming in de Senaat die plaatsvond in de nacht van dinsdag op woensdag (resultaat: de voorstellen tot terugtrekking uit Irak hebben het niet gehaald) en de stroom van verontrustende berichten hieraan voorafgaand.

De stroom berichten begon met de aanslagen in Londen en Glasgow, eind vorige maand, waarbij critici wezen op het strategische belang ervan voor de Britse premier Gordon Brown en de Amerikaanse president George W. Bush. De Schot Brown was net aangesteld als premier en profileerde zich sterk na de aanslagen in Schotland en Engeland, die plaatsvonden vlak voor de herdenking van de aanslagen op 7/7, 2005. Bush voedde en accentueerde de berichtgeving in aanloop naar de belangrijke beslissing over de voortzetting van de oorlog in Irak door de Senaat, afgelopen dinsdagnacht.

De aanslagen in Londen (29 juni) en Glasgow (30 juni) waren het begin van een reeks verontrustende berichten over de invloed en daadkracht van Al Qaida. NRC Handelsblad schrijft in haar redactionele hoofdcommentaar dat Londen en Glasgow zijn ontsnapt aan een bloedbad. 'Een nieuw drama is uitgebleven', schrijft de krant opgelucht. In het Journaal presenteert Tim Overdiek de gebeurtenissen als bijna-rampen en een serieus terreur-offensief, terwijl een dag eerder al voormalig agenten van de CIA en Scotland Yard hadden uitgelegd dat er in feite niets aan de hand was. Zelfs al waren de explosieven ontploft. Op 2 juli schrijft ABC News dat 'al Qaeda is planning a terror "spectacular" this summer, according to a senior official with access to the document. "This is reminiscent of the warnings and intelligence we were getting in the summer of 2001," the official told ABCNews.com. [...] Unlike the United States, officials in Germany have publicly warned that the country could face a major attack this summer, also comparing the situation to the pre-9/11 summer of 2001.' De gevolgen van de aanslagen in Londen en Glasgow blijven niet uit. Admiral Sir Alan West, de nieuwe veiligheidsminister van nieuwe Britse premier reageert door te zeggen dat hij van zijn landgenoten verwacht dat ze goed op elkaar gaan letten in de strijd tegen het terorisme, een strijd die vijftien jaar kan gaan duren: 'Sir Alan called on people to be "a little bit un-British" and even inform on each other in an attempt to trap those plotting to take innocent lives. "Britishness does not normally involve snitching or talking about someone," he said. "I'm afraid, in this situation, anyone who's got any information should say something because the people we are talking about are trying to destroy our entire way of life."'

Het was een opvallende serie berichten die in een grafische weergave ongetwijfeld een piek had getoond. De hoge temperaturen van de zomer suggereerden duidelijk niet dat de tijd al rijp was voor komkommers, maar gaven weer dat de spanning aan het opbouwen was. Het geheime rapport Al-Qaida better positioned to strike the West, dat werd gelekt voorafgaand aan de presentatie van de National Intelligence Estimate (NIE) beschrijft hoe Al Qaida zich heeft hergroeppeerd en weer even sterk is als voorafgaand aan 9/11. In de NIE wordt voor de eerste maal de nadruk gelegd op de terroristische dreiging voor de binnenlandse veiligheid van de VS. Aan de NIE is twee jaar gewerkt door zestien geheime diensten. Beide rapporten werden dinsdag aan elkaar gekoppeld door de adviseur van Bush voor binnenlandse veiligheid, Frances Townsend: '[...] the analysis and the facts in the NIE and the classified report were not a surprise to decision-makers and have been the subject of extensive discussion, planning and action over a considerable period of time. [...] We are facing a persistent terrorist enemy led by Al Qaida that remains driven and intent on attacking the homeland and that continues to adapt and improve its capabilities.' Vanwege de dreigende en angstaanjagende boodschap van de persconferentie lijkt de schrijver van het hoofdartikel van The New York Times de tekst van Townsend accuraat samen te vatten: 'Be very afraid. And don't question the president'. Dezelfde dag voegde Townsend toe dat 'U.S. officials believe al-Qaida wants to launch "a mass casualty, spectacular event" in the United States but don't think it can do so. "Make no mistake, they're determined to figure out a way," said Frances Fragos Townsend.'
Voormalig Republikeins senator Rick Santorum zegt in een interview op 7 juli: 'between now and November, a lot of things are going to happen, and I believe that by this time next year, the American public's going to have a very different view of this war, and it will be because, I think, of some unfortunate events, that like we're seeing unfold in the UK.' Capitol Hill Blue schrijft in 2005 over een geheim Republikeins memorandum: 'The closely-guarded memo lays out a list of scenarios to bring the Republican party back from the political brink, including a devastating attack by terrorists that could “validate” the President's war on terror and allow Bush to “unite the country” in a “time of national shock and sorrow.”' Iemand die het hiermee eens zal zijn, is de voorzitter van de Republikeinse partij van Arkansas, Dennis Milligan. Hij zei vorige maand: 'I think all we need is some attacks on American soil like we had on [Sept. 11, 2001]," Milligan said to the Arkansas Democrat-Gazette, "and the naysayers will come around very quickly to appreciate not only the commitment for President Bush, but the sacrifice that has been made by men and women to protect this country."'

Vorige week dinsdag nog zei de baas van Amerika's departement van binnenlandse veiligheid dat hij het aan zijn water kon voelen dat deze zomer de VS een verhoogd risico lopen op een aanslag door Al Qaida. Hij waarschuwt burgers extra oplettend te zijn en in het artikel wordt verwezen naar de aanslagen in Glasgow en Londen, de aanslagen in Londen op 7/7 en de voorkomen aanslagen van de Liquid Bombers. Ook voor president Bush is Al Qaida gevaar nummer 1: 'In total, the president mentioned the movement more than 20 times in his appearance in the White House press room', vorige week donderdag. Twee dagen eerder nog meer Al Qaida, via ABC News, dat kopt: 'Al Qaeda Cell in the U.S. Or On Its Way, According to New Intel' en schrijft: 'Senior U.S. intelligence officials tell ABC News new intelligence suggests a small al Qaeda cell is on its way to the United States, or may already be here.' Daags erna zegt het hoofd van het directoraat analyse van de CIA, John Kringen, dat 'he begins with the premise that al-Qaida would consider attacking the U.S. a "home run hit" and that the easiest way to get into the United States would be through Europe.' Een van de landen die hij specifiek noemt is Nederland omdat burgers van dit land relatief makkelijk Pakistan kunnen in en uit gaan en Nederland tevens deelneemt aan het 'U.S. visa waiver program' waardoor het mogelijk zou zijn zonder al te veel controle Amerika binnen te komen. 'Large teams of newly trained suicide bombers are being sent to the United States and Europe, according to evidence contained on a new videotape', schreef ABC News al in juni. The Daily Telegraph schrijft in de eerste week van juli dat volgens een extremistische chat-website 45 dokters klaarstaan om met autobommen en raketgranaten aanslagen te plegen in de VS. Daags erna maakt CBS melding van het feit van de arrestatie op de Engelse M6-snelweg van dokter Mohammed Asha en zijn vrouw, nadat Asha contact zou hebben gezocht met de Educational Commission for Foreign Medical Graduates, te Philadelphia. Hij zit nog vast, zijn vrouw is inmiddels vrijgelaten.

Was Al Qaida al het icoon van het wereldwijde terrorisme, sinds enige tijd wordt het ook aangewezen als de drijvende kracht achter de opstand in Irak: '"The No. 1 enemy in Iraq is al-Qaida," White House press secretary Tony Snow said Wednesday. "Al-Qaida continues to be the chief organizer of mayhem within Iraq."' Met de uitspraak van Snow en deze zin in de NIE: 'AQI [Al Qaeda in Iraq] helps al-Qa'ida to energize the broader Sunni extremist community, raise resources, and to recruit and indoctrinate operatives, including for Homeland attacks' is de rol van Al Qaida bezegeld als aanspreekpunt voor alle ellende die de VS wordt aangedaan, in Irak, in de VS en in de rest van de wereld. De logica dat Al Qaida de soennitische opstand zou bevorderen is evenwel ver te zoeken, het enige logische hieraan is dat het consequent de lijn blijft volgen van president Bush dat Bin Laden en Saddam met elkaar samenwerkten. Terwijl deze samenwerking niet-bestaand is gebleken, en nog slechts opduikt in artikelen waarin polls worden aangehaald om aan te tonen hoe hardnekkig dit gerucht is onder delen van de Amerikaanse bevolking, houdt Bush eraan vast. Terugtrekken uit Irak 'would mean surrendering the future of Iraq to al Qaeda', aldus Bush. Dat Al Qaida de soennitische opstand zou steunen is onwaarschijnlijk. Dat in de pers de term Al Qaeda in Iraq wordt gebruikt, is niet gebaseerd op bewijs dat deze groep bestaat, maar is het resultaat van 'Het Zarqawi PSYOP-programma', ' de meest succesvolle informatiecampagne tot nu toe', aldus een interne memo van het Amerikaanse leger; PSYOP staat voor 'psychological operation'. Deze 'propagandacampage', zoals de Washington Post die typeert, had tot doel Zarqawi te presenteren als leider van Al Qaida in Iraq. De term Al Qaeda in Iraq is vervolgens een eigen leven gaan leiden na meermalen te zijn genoemd door de Bushregering en te zijn herhaald in de pers. Omgekeerd, dat de VS de soennieten steunen, is echter een wijdverbreide aanname die volgens onderzoeksjournalist Seymour Hersh wèl logisch is en kan worden verklaard als een nieuwe Amerikaanse strategie. De inmiddels beruchte zin met betrekking tot de aanslagen in Loden en Glasgow 'Those who cure you will kill you' was volgens een Engelse pastoor afkomstig van een Iraakse soenniet, volgens het Britse Foreign Office een belangrijk lid van Al Qaida.

Over het gelekte rapport Al-Qaida better positioned to strike the West schrijft Associated Press: 'The findings could bolster the president's hand at a moment when support in Congress for the war is eroding and the administration is struggling to defend its decision for a military buildup in Iraq.' Niet alleen het Congres zou inspiratie kunnen opdoen op basis van de bevindingen van het rapport dat Al Qaida klaarstaat om het westen aan te vallen. Ook de Senaat twijfelt in aanloop naar de nachtelijke sessie (die plaatsvond van dinsdag op woensdag). Kort ervoor laat Bin Laden weer van zich horen met zijn eerste videoboodschap sinds jaren. Ongetwijfeld is de reactie van de neoconservatieven op deze video weer dat het 'een kadootje' is, net als de laatste video van Bin Laden, in 2004, vlak voor de presidentsverkiezingen. Toen werd door een strateeg van de Bushcampagne de BinLadenvideo 'een kadootje' genoemd, omdat het fungeerde als een duwtje in de rug voor Bush in zijn strijd tegen John Kerry, zijn clubgenoot uit het duistere geheime genootschap Skull & Bones. 'We willen dat de mensen 'terrorisme' denken, de laatste vier dagen, zei een belangrijke strateeg van de Republikeinse Partij toen. 'Alles dat mensen nerveus maakt over hun persoonlijke veiligheid, helpt Bush'. Probleem bij die video was dat Bin Laden niet op zichzelf leek en opeens rechtshandig was. Probleem bij de video van Bin Laden die afgelopen zaterdag werd gepubliceerd, was dat de beelden dateerden van vijf jaar terug en al twee maal eerder waren uitgezonden. Feiten die door de pers werden gemist, waardoor de video wereldwijd bekend kwam te staan als nieuw.

De nachtelijke bijeenkomst van dinsdag op woensdag in de Senaat, compleet met veldbedden, heeft niet tot de reactie geleid die de New York Times had ingeschat: 'By now, Congress surely can see through the president's fear-mongering and show Mr. Bush the exit from Iraq that he refuses to find for himself.' In haar commentaar schrijft de krant onomwonden: 'The White House denied that the report was timed to the Senate debate. But the administration controls the timing of such releases and the truth is that fear of terrorism is the only shard remaining of Mr. Bush's justification for invading Iraq. This administration has never hesitated to play on fear for political gain, starting with the first homeland security secretary, Tom Ridge, and his Popsicle-coded threat charts. It is a breathtakingly cynical ploy, but in the past it has worked to cow Democrats into silence, if not always submission, and herd Republicans back onto the party line. That must not happen this time.' Toch is het gebeurd. Buiten de Senaat en het Congres, maar ook er binnen, neemt de kritiek op de oorlog in Irak en op de Bushregering toe. Zozeer zelfs dat de kritische journalist Bill Moyers er al een reportage aanwijdde, getiteld Tough Talk on Impeachment: 'Impeachment...the word feared and loathed by every sitting president is back. It's in the air and on your computer screen, a growing clamor aimed at both President Bush and Vice-President Cheney.' De stemming die Moyers oppikt, wordt ook door anderen gevoeld, waaronder de makers van No End In Sight. Deze documentaire 'focuses mostly on the mismanagement by ill-informed US officials overseeing the post-combat occupation, rather than delving too delving too deeply into the lies fed to the American people in the run-up to war.' Dat laatste was voor, tijdens en na de officiële oorlog te volgen via deze website.

Nederland in Afghanistan
In Nederland kan de berichtgeving over het terrorisme de beslissing beïnvloeden al of niet deel te blijven nemen aan de oorlog in Afghanistan. Afgelopen week sprak ik een inlichtingenofficier die ondermeer militairen debrieft die terugkeren uit Afghanistan. Halverwege het gesprek ontstond een verwarrende situatie waarbij het leek alsof twee acteurs hun tekst hadden verwisseld, daar hij mij vroeg of ik hem kon vertellen waarom we in Afghanistan zaten. Het was een oprechte vraag waarop hij ondanks zijn achtergrond en de informatie die hij ontving vanaf het slagveld in Afghanistan geen antwoord wist. Ook ik moest hem het antwoord schuldig blijven. Journalist H.J.A Hofland schrijft in het NRC Handelsblad van gisteren: 'Onze missie in Afghanistan is een onderdeel van de grote politiek van het Westen, die geleid wordt door de Amerikaanse regering'. Dat was volgens iemand anders die ik deze week sprak ook de gedachte van de militairen die nu in Nederland worden klaargestoomd voor deze missie. Degene die ik sprak is hierbij betrokken en vernam van deze militairen dat zij behalve het helpen van de VS geen idee hebben waarom zij moeten vechten in dat verre land of wat de reden is van de aanwezigheid van de VS. Hofland: 'Zeer binnenkort is het erop of eronder. Dan neemt het kabinet een besluit over verlenging van de militaire missie in Afghanistan na 2008. Intussen heeft iedereen wel begrepen dat het om een 'vechtmissie' gaat [...]'.