Naomi Wolf, schrijfster van bestseller De mythe van de schoonheid, boegbeeld van de derde feministische golf, activiste en grondlegger van de American Freedom Campaign, twijfelt niet: er is een staatsgreep gaande in het land dat zich voordoet als de ideale democratie.
Twee verontrustende boeken heeft ze geschreven: Het einde van Amerika: brief aan een jonge patriot, dat onlangs in Nederland verscheen en het nog onvertaalde vervolgboek Give me Liberty; a Handbook for American Revolutionaries. Daarin beschrijft ze de ontwikkelingen die de open Amerikaanse samenleving langzaam veranderen in een gesloten autoritair systeem. En die nu, in de aanloop naar de presidentsverkiezingen, een climax bereiken.
'McCain doet er niet toe'
Bevlogen vertelt ze telefonisch vanuit New York hoe donkere wolken zich boven haar land samenpakken: ‘Als John McCain en Sarah Palin in november gekozen worden, is dat het einde van de vrije, democratische verkiezingen in Amerika. McCain doet er niet toe. Hij heeft volgens dermatologen een hardnekkige vorm van huidkanker en nog maar twee tot vier jaar te leven. Als hij sterft, is Palin de nieuwe, maar o zo plooibare president. Met haar aan het hoofd zal de Amerikaanse politiestaat sterker worden.’
Palin is volgens Wolf de ‘FrankenBarbie’ van de Republikeinse strateeg Karl Rove en vicepresident Dick Cheney. Zij zijn de leiders van een bende die de macht in Amerika wil overnemen. Ze leken even uit beeld door hun innige band met de impopulaire president George W. Bush. Tot Time Magazine meldde dat Rove zich bij het McCain-team had gevoegd en Politico erachter kwam dat hij een grote rol speelde in de keuze voor Palin. Wolf: ‘Er zwermen tientallen Rove- adepten om Palin heen die elke beweging regisseren. Ze verdedigt constant het Rove/Cheney-beleid, ze rakelt de oude leugens over 9/11 en Irak op, en ze drijft de spot met Barack Obama omdat hij het martelprogramma wil stoppen. Dit is niet McCains beleid, dit zijn de ideeën van Rove en Cheney.’
Wolf is bang: ‘Alles wat ik heb voorspeld, komt uit. Al acht maanden roep ik: ‘Let op, dichter bij de verkiezingen gaan we meer instabiliteit en grotere crisissen zien.’ Oh boy, zie de economische crisis. Soms hoop je dat je geen gelijk krijgt.’
Economische crisis, instabiliteit; maar wat heeft dat met een staatsgreep te maken? Wolf: ‘Een grote crisis is cruciaal om een open democratie te veranderen in een angstige, gesloten samenleving. Het is stap één van in totaal tien stappen die een would-be dictator moet ondernemen om meer macht te krijgen: creëer een interne of externe dreiging.’
Tien stappen naar fascisme
1 Creëer een angstwekkende interne of externe dreiging.
2 Creëer geheime gevangenissen waar marteling plaatsvindt.
3 Zet paramilitaire troepen in die geen verantwoording hoeven af te leggen aan de bevolking.
4 Zet een systeem van toezicht op, op de eigen bevolking.
5 Intimideer burgergroeperingen.
6 Ga over tot willekeurige arrestatie, detentie en vrijlating.
7 Val belangrijke personen aan.
8 Controleer de vrijheid van de pers.
9 Behandel alle politieke dissidenten als verraders.
10 Schort de werking van de rechtsstaat op.
Fascistische elite
De tien stappen die Wolf in haar boek Het einde van Amerika aankaart, zijn een blauwdruk voor elke fascistische elite die een autoritair systeem wil ontwikkelen. ‘Alle despoten van de twintigste eeuw creëerden of gebruikten economische instabiliteit om over te gaan tot nationalisering van grote delen van de economie’, aldus Wolf.
En plots was daar, zes weken voor de verkiezingen, het bail out plan van de Amerikaanse minister van Financiën Henry Paulson. Wolf: ‘Sorry, maar hij vroeg een blanco cheque van 700 miljard dollar? Zijn ze gek geworden! Met dat geld, onder die voorwaarden, kun je de markt gijzelen. Sterker, zo veel geld in combinatie met een militair apparaat is een vrijbrief voor een legitieme coup.’
Karl Rove EPA/AUDE GUERRUCC
De manier waarop de Bush-administratie het bail out (later rescue) plan erdoor probeerde te drukken, lijkt volgens Wolf sterk op de reactie na de terroristische aanslagen in september 2001. Hype de crisis, zaai angst en druk er een wet door die onder normale omstandigheden nooit zou worden goedgekeurd. Wolf: ‘Toen werd de controversiële US Patriot Actaangenomen. De meeste Congresleden hadden amper tijd er over te debatteren, velen hadden het niet eens gelezen.’ Dat hadden ze achteraf liever wel gedaan: de Patriot Act geeft de overheid het recht om telefoons af te luisteren, e-mailberichten door te spitten en vertrouwelijke dossiers van advocaten, psychiaters of doktoren op te eisen. Wolf: ‘De Congresleden werden in 2001 met de rug tegen de muur gezet. Tegenstemmen was onpatriottisch en gold als landverraad.’
Bailout
Dezelfde tactiek werd bij de bail out gebruikt. Wolf: ‘Congreslid Brad Sherman bekende op 2 oktober dat hem en andere Congresleden in privégesprekken is verteld dat als zij tegen de bail out zouden stemmen, de regering de noodtoestand (martial law) zou uitroepen. Vind je het gek dat de congresleden zo passief zijn? Ze zijn bang! En dat zouden ze moeten zijn, want volgens Mark Crispin Miller, een hoogleraar aan de Universiteit van New York, worden ze systematisch afgeluisterd.’
Economische crisis, instabiliteit, Congresleden onder druk en een cheque van 700 miljard. Maar nogmaals, waar is de staatsgreep? Wolf: ‘Sarah Palin roept voortdurend: ‘We zijn in crisismodus, we zijn in crisismodus.’ Bush roept: ‘We zijn in crisismodus.’ En let op, de Defense Authorization Act van 2007 geeft de president de macht om op eigen houtje de noodtoestand uit te roepen. Is het dan toeval dat de 1e brigade van de derde infanterie is teruggehaald uit Irak en sinds 1 oktober wordt ingezet op Amerikaans grondgebied? Het staat gewoon op de site van The Army Times! Voor het eerst sinds 1807 bewaken drie- tot vierduizend soldaten onze straten, onder het mom van crowd control. In theorie kunnen we morgen wakker worden en militairen op wacht zien staan voor overheidsgebouwen, waar ze stemregistratiegroepen of Congresleden intimideren.’
Vijandelijke strijder
Maar er zijn toch wetten die dat voorkomen? Wolf: ‘Dat is nog wat me het meest beangstigt. Door de War on Terror is Bush er in geslaagd om juridisch vast te leggen dat de hele wereld een slagveld is, inclusief Amerika. En als er militaire troepen op Amerikaans grondgebied rondlopen en Amerika is een slagveld, waarom zouden de militaire wetten dan niet de burgerwetten vervangen? En wat weerhoudt het leger ervan onschuldige Amerikanen op te pakken?’ Sinds de Military Commissions Act uit 2006 kan de president zoiets zelf bepalen. Als Bush zegt dat jij een ‘vijandelijke strijder’ bent, kan hij je zonder proces laten oppakken en het land uitvliegen naar een geheime gevangenis, waar hij je volgens de wet drie jaar lang mag martelen. Amerika is vervallen tot schurkenstaat.’
Cheney en Bush EPA/TIM SLOAN
Meldingen over onderdrukking of mishandeling door autoriteiten komen steeds vaker binnen. Wolf: ‘Ik hoef niet meer te zoeken. De berichten komen naar mij toe. Journalisten worden gearresteerd en er vinden massa-arrestaties plaats tijdens vreedzame demonstraties. Zoals bij de Republikeinse conventie: mensen werden mishandeld, opnameapparatuur ontvreemd. Later dook alsnog een filmpje op van de mishandelingen. De filmer kon de tape nog net begraven voor hij werd opgepakt.’
Wolf heeft geen idee waarom dit soort verhalen nooit de belangrijke media bereiken. ‘Kijk, dat media als Fox News dat niet melden, begrijp ik wel. Die zijn op de hand van het Witte Huis. Maar kranten als The New York Times of The Washington Post? Het verbijstert me telkens weer. Ik kan het niet anders verklaren dan dat de signalen zó overduidelijk zijn, dat het eenvoudiger is dit soort gebeurtenissen te negeren of te rationaliseren. Er zit een kinderlijke redenering achter: dit gebeurt toch niet echt?’
Verkiezingssabotage
Wolf doet alles wat ze kan om straks verkiezingssabotage tegen te gaan. ‘Het grote probleem is om de stemmen geteld te krijgen. Er komt steeds meer bewijs dat de verkiezingen van 2000 gestolen zijn, evenals de cruciale staat Ohio in 2004. Zelfs John Kerry gelooft nu dat de Republikeinen hem zijn presidentschap hebben ontnomen. Ik heb een oproep gedaan voor burgercontroles: één miljoen mensen probeer ik bij elkaar te krijgen die gaan kijken of alles bij de stemkantoren eerlijk verloopt.’
‘Hey, ik heb nog een idee! Waarom nodigen we geen troepen van de Verenigde Naties uit om de vrede te bewaren in deze instabiele tijd. Kunnen ze meteen als waarnemers worden ingezet voor de verkiezingen. Zodra we uitgepraat zijn, ga ik meteen een opiniestuk schrijven!’
Maar of zélfs dat genoeg is om de roversbende van Rove en Cheney van de macht af te krijgen, weet Wolf niet. Wel weet ze dat dit Amerika’s laatste kans is om een open democratie te blijven. Daarna zal het volgens haar nooit meer hetzelfde zijn.